Bóng đá sân cỏ nhân tạo 5 người là môn thể thao phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt tại các sân bóng như Sân Bóng Trung Văn. Bài viết này sẽ trình bày chi tiết luật bóng đá sân cỏ nhân tạo 5 người theo quy định mới nhất của Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) và FIFA, từ kích thước sân, số lượng cầu thủ, đến các tình huống xử lý trên sân.
Luật bóng đá sân cỏ nhân tạo 5 người
Giới thiệu chung về bóng đá 5 người trên sân cỏ nhân tạo
Bóng đá 5 người trên sân cỏ nhân tạo là một biến thể của bóng đá truyền thống, được thiết kế để phù hợp với không gian nhỏ hơn và số lượng cầu thủ ít hơn. Với tính chất nhanh, kỹ thuật, và chiến thuật, môn thể thao này thu hút đông đảo người chơi ở mọi lứa tuổi, từ thiếu nhi đến người lớn, bao gồm cả các giải đấu nữ. Luật bóng đá sân cỏ nhân tạo 5 người được VFF xây dựng dựa trên tiêu chuẩn FIFA, đảm bảo tính công bằng và chuyên nghiệp.
Kích thước sân và trang thiết bị
Sân bóng đá 5 người có kích thước nhỏ hơn so với sân 11 người, phù hợp cho các trận đấu phong trào và chuyên nghiệp:
- Kích thước sân: Chiều dài 25–42 m, chiều rộng 15–25 m. Đối với trận đấu quốc tế, chiều dài 38–42 m, chiều rộng 18–22 m.
- Đường giới hạn: Rộng 8 cm, màu trắng hoặc vàng nổi bật.
- Khu phạt đền: Điểm phạt đền thứ nhất cách khung thành 6 m, điểm thứ hai cách 10 m.
- Cầu môn: Cao 2 m, rộng 3 m, sâu 1 m.
Quả bóng sử dụng có chu vi 62–64 cm, trọng lượng 400–440 g, đảm bảo độ nảy từ 50–65 cm khi thả từ độ cao 2 m. Các trang thiết bị sân bãi phải được kiểm tra trước trận đấu để đảm bảo an toàn.
Số lượng cầu thủ và quy định thay người
Mỗi đội bóng đá 5 người có tối đa 5 cầu thủ trên sân, bao gồm 1 thủ môn. Số lượng cầu thủ dự bị tối đa là 7 người. Quy định thay người bao gồm:
- Không giới hạn số lần thay người trong trận đấu.
- Thay người được thực hiện khi bóng trong hoặc ngoài cuộc, tại khu vực thay người dài 5 m.
- Cầu thủ đã ra sân có thể quay lại thi đấu.
- Thay thủ môn phải thông báo cho trọng tài và thực hiện khi trận đấu tạm dừng.
Các quy định này áp dụng cho cả luật bóng đá nữ 5 người và luật bóng đá thiếu nhi 5 người.
Trang phục và trang thiết bị thi đấu
Trang phục cầu thủ bao gồm áo, quần đùi, bít tất dài, giày đế mềm, và bọc ống quyển. Thủ môn được phép mặc quần dài và áo khác màu với đồng đội, đối thủ, và trọng tài. Các vật dụng nguy hiểm như trang sức bị cấm. Vi phạm trang phục có thể dẫn đến thẻ vàng hoặc truất quyền thi đấu.
Thời gian và cách tính điểm trận đấu
Một trận đấu bóng đá 5 người gồm 2 hiệp, mỗi hiệp 20 phút (thời gian thực, do thư ký bấm giờ quản lý). Nghỉ giữa hiệp tối đa 15 phút. Mỗi đội được hội ý 1 lần mỗi hiệp, kéo dài tối đa 1 phút. Nếu hòa, trận đấu có thể phân định bằng loạt sút luân lưu. Điểm số được tính như sau:
| Kết quả | Điểm số |
|---|---|
| Thắng | 3 điểm |
| Hòa | 1 điểm |
| Thua | 0 điểm |
Luật thi đấu và xử lý tình huống trên sân
Luật bóng đá sân cỏ nhân tạo 5 người quy định chi tiết các tình huống trên sân để đảm bảo trận đấu diễn ra công bằng. Dưới đây là các điểm nổi bật:
Luật giao bóng và bắt đầu trận đấu
Luật giao bóng và bắt đầu trận đấu
Trận đấu bắt đầu bằng quả giao bóng tại vòng tròn giữa sân (bán kính 3 m). Đội giao bóng được quyết định bằng tung đồng xu. Sau mỗi bàn thắng, đội bị thủng lưới giao bóng.
Bóng ra ngoài và đá biên
Khi bóng ra ngoài đường biên dọc, đội không chạm bóng cuối cùng được thực hiện quả đá biên bằng chân. Bóng phải được đá trong vòng 4 giây, và không được ghi bàn trực tiếp từ đá biên. Xem chi tiết tại luật đá biên sân 5.
Lỗi và xử phạt thẻ
Lỗi được chia thành lỗi trực tiếp (sút, đẩy, giữ) và lỗi gián tiếp (trì hoãn, thủ môn giữ bóng quá 4 giây). Hình phạt bao gồm thẻ vàng (cảnh cáo) và thẻ đỏ (truất quyền thi đấu). Đội bị thẻ đỏ chơi thiếu người trong 2 phút hoặc đến khi đối phương ghi bàn.
Phạt đền, đá phạt và phạt góc
Phạt đền được thực hiện tại điểm 6 m hoặc 10 m tùy thuộc vào lỗi. Đá phạt trực tiếp có thể ghi bàn ngay, trong khi đá phạt gián tiếp cần chạm cầu thủ khác. Phạt góc được thực hiện trong vòng 4 giây, với cầu thủ đối phương đứng cách bóng ít nhất 5 m.
Luật việt vị và các điểm khác biệt
Luật bóng đá sân cỏ nhân tạo 5 người không áp dụng luật việt vị, giúp trận đấu diễn ra nhanh và liên tục. Điểm khác biệt lớn so với bóng đá 11 người là thời gian giữ bóng của thủ môn (tối đa 4 giây) và không có hiệp phụ.
Quyền hạn và vai trò của trọng tài
Trọng tài chính điều hành trận đấu, có quyền dừng trận đấu, xử lý vi phạm, và đưa ra quyết định cuối cùng. Trọng tài thứ hai hỗ trợ, trong khi trọng tài thứ ba và thư ký bấm giờ quản lý thời gian và lỗi tổng hợp. Trọng tài có thể tham khảo Luật chơi đá bóng để đảm bảo tính chính xác.
Tình huống đặc biệt trong thi đấu
Các tình huống đặc biệt bao gồm:
- Bóng hỏng: Trọng tài thả bóng chạm đất tại vị trí bóng dừng.
- Chấn thương: Trận đấu tạm dừng, cầu thủ được thay ra ngay lập tức.
- Lỗi kỹ thuật: Ví dụ, thủ môn ném bóng trực tiếp qua vạch giữa sân mà không chạm đất hoặc cầu thủ khác, đội đối phương được hưởng đá phạt gián tiếp.
So sánh với bóng đá 7 người, 11 người và Futsal
So với bóng đá 7 người và 11 người, luật bóng đá sân cỏ nhân tạo 5 người có sân nhỏ hơn, không có luật việt vị, và thời gian thi đấu ngắn hơn. So với futsal, bóng đá 5 người sử dụng cỏ nhân tạo thay vì mặt sân cứng, quả bóng nặng hơn, và có một số khác biệt về đá biên và phạt góc. Xem thêm tại luật bóng đá futsal mới nhất.
So sánh với bóng đá 7 người và 11 người
Những cập nhật mới nhất theo FIFA/VFF
Tính đến năm 2025, VFF tiếp tục áp dụng luật bóng đá sân cỏ nhân tạo 5 người dựa trên tiêu chuẩn FIFA, với một số cập nhật nhỏ.
Những điểm thay đổi nổi bật
Các cập nhật bao gồm việc siết chặt quy định về trang phục, tăng cường vai trò của thư ký bấm giờ, và khuyến khích sử dụng công nghệ hỗ trợ trọng tài trong các giải đấu lớn.
Hướng dẫn áp dụng trong thi đấu phong trào
Trong các giải đấu phong trào, một số quy định có thể được điều chỉnh, như bỏ thư ký bấm giờ hoặc giảm số lượng trọng tài, nhưng phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của VFF.
Luật bóng đá sân cỏ nhân tạo 5 người là nền tảng để tổ chức các trận đấu công bằng và hấp dẫn. Người chơi và trọng tài cần nắm rõ các quy định để đảm bảo trận đấu diễn ra suôn sẻ. Hãy áp dụng luật một cách linh hoạt trong các giải phong trào để tăng tính giải trí và đoàn kết.
